รายวิชาศึกษาทั่วไป : ๐๐๓๖๐๐๖ ภาวะผู้นำ ๒-๒๕๕๙ (๑๓) : เรียนรู้ภาวะผู้นำจากท่านผู้ว่าราชการจังหวัด

วันที่ ๒๔ เมษายน ๒๕๖๐ ท่านเสน่ห์ นนทะโชติ ผู้ว่าราชการจังหวัดมหาสารคาม (ตั้งแต่ปี ๒๕๕๙) ให้เกียรติและความเมตตากับ นิสิตที่ลงทะเบียนเรียนวิชา ๐๐๓๖๐๐๖ ภาวะผู้นำ ประจำภาคการศึกษา ๒-๒๕๕๙ มาเป็นวิทยากรบรรยายพิเศษเรื่อง "แต่ละก้าวย่างสู่การเป็นผู้นำสังคม" ในงานโครงการนำเสนอผลงานและผลการเรียนรู้ของรายวิชาฯ  ซึ่งจัดขึ้นเป็นปีแรก

ท่านใช้วิธีการบรรยายเชิง "ตกผลึก" ถอดเอาประสบการณ์เชิงลึกในการปฏิบัติของท่านมาเล่าให้นิสิตฟัง แม้เวลาจะเพียงชั่วโมงเศษ แต่การเตรียมตัวที่ดีมาก ทำให้เราได้องค์ความรู้ที่เป็น "บทเรียน" สำหรับการเรียนการสอนวิชาภาวะผู้นำในภาคเรียนต่อ ๆ ไป

หัวเรื่องที่เรารบกวนท่านมาบรรยายคือ "แต่ละก้าวย่างสู่เส้นทางผู้นำสังคม" โดยแบ่งออกเป็น ๓ หัวข้อย่อย ได้แก่ เส้นทางสู่การเป็นผู้นำสังคมและชุมชน บทบาทหน้าที่ของผู้นำ และผู้นำแบบไหนที่สังคมไทยต้องการ

ท่านผู้ว่าฯ ท่านบรรยายไปทีละประเด็นอย่างเป็นขั้นตอน ผู้ใฝ่เรียนสามารถฟังจากคลิปวีดีโอได้เองโดยคลิกที่นี่และที่นี่  สิ่งที่ประทับใจและจะนำไปบรรจุในเนื้อหาบทเรียนสำหรับนิสิตรุ่นต่อไป มีดังนี้ครับ

๑) ผู้นำ ๔ ประเภท

ท่านบอกว่า เริ่มต้นต้องรู้จักตนเองก่อนว่า ต้องการที่จะเป็นผู้นำประเภทไหน ซึ่งอาจแบ่งได้เป็น ๔ ประเภทหลัก ๆ ได้แก่

• ผู้นำตามกฎหมาย  เช่น หากใฝ่ฝันจะเป็นผู้ว่าราชการจังหวัดอย่างท่าน ก็ต้องเรียนรัฐศาสตร์  แล้วไปสอบเป็นปลัดอำเภอ  ไปเป็นนายอำเภอ แล้วค่อยสอบเข้ามาเป็นรองผู้ว่าฯ  สร้างผลงานเชิงประจักษ์  ก่อนจะมาเป็นผู้ว่าราชการจังหวัด เป็นต้น 
• ผู้นำตามธรรมชาติ  คือผู้นำที่ได้รับการยอมรับ หากต้องการเป็นผู้นำแบบนี้ ต้องสร้างสัมพันธ์ที่ดี สร้างผลงาน ทำเพื่อส่วนรวมเพื่อสังคมชมุชน เมื่อสมาชิกยอมรับก็จะได้รับเลือกให้เป็นผู้นำ เช่น ผู้นำชุมชน ผู้นำกลุ่ม ส.ส. เป็นต้น 
• ผู้นำทางจิตวิญญาณ คือผู้ที่ได้รับความเลื่อมใสศรัทธาจากสมาชิกว่า เป็นผู้รู้ ผู้มีปัญญา สามารถนำพาสมาชิกไปในทางที่ถูกที่เหมาะ ทั้งด้านประเพณี วัฒนธรรม ฯลฯ 
• ผู้นำการเปลี่ยนแปลง คือ ผู้นำที่สังคมต้องการมาก ต้องเป็นตัวของตัวเอง เชื่อมั่นในตนเอง กล้า คิดสร้างสรรค์ และนำการเปลี่ยนแปลงและพัฒนามาสู่สังคม 

๒) คุณลักษณะพื้นฐาน ๘ ประการ สำหรับการเป็นผู้นำที่ดี

ท่านบอกว่า คุณลักษณะพื้นฐานเบื้องต้นของคนที่จะเป็นผู้นำสังคม ต้องมีอย่างน้อย ๘ ประการ ดังแผนภาพ

• มีความรู้   ผู้นำที่ดีต้องมีความรู้ ไม่มีไม่ได้  คนที่จะมีความรู้คือผู้ใฝ่เรียนรู้  เรียนรู้อยู่ตลอดเวลา 
• มีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์  ผู้นำต้องริเริ่มสร้างสรรค์ พัฒนาให้ดีขึ้น เป็นผู้นำแห่งการเปลี่ยนแปลง
• เด็ดขาด กล้าหาญ ไม่กลัว  ต้องตัดสินใจเด็ดขาด กล้าคิด กล้าพูด กล้าทำ ไม่เกรงกลัวอิทธิพล ต้องกล้าต่อกรกับความไม่ถูกต้อง 
• ซื่อสัตย์สุจริต สำคัญที่สุดสำหรับผู้นำ โดยเฉพาะคนไทยในยุคนี้  
• เสียสละ โดยเฉพาะการเสียสละเวลา ผู้นำจะไม่มีเวลาเป็นของตนเอง เวลาที่เหลือคือเวลาสำหรับเรื่องส่วนตัว ครอบครัว  ไม่เหลือก็แล้วไป 
• ตัดสินใจโดยยึดประโยชน์สุขส่วนรวม ผู้นำต้องเอาผลประโยชน์ของส่วนรวมมาก่อนประโยชน์ส่วนตัว 
• เป็นแบบอย่างที่ดี เป็นสิ่งสำคัญที่สุด (ทำได้ยากที่สุด)
• มีผลงานเชิงประจักษ์  ผู้นำที่จะพัฒนายิ่ง ๆ ขึ้นไป คือผู้นำที่สามารถสร้างผลงานได้ประจักษ์เป็นรูปธรรม 

๓) ลักษณะของผู้นำยุคใหม่

ท่านผู้ว่าฯ บอกว่า ผู้นำที่คนไทยต้องการคือ ผู้นำแบบในหลวงรัชกาลที่ ๙  คือคนไทยต้องการได้ผู้นำที่เจริญรอยตามในหลวงฯ ให้ได้มากที่สุดเท่าที่จะทำได้ ท่านทรงเป็นสุดยอดของผู้นำ

ท่านเสนอคุณลักษณะ ๖ ประการ สำหรับผู้นำที่สังคมไทยต้องการ ถือเป็นคุณลักษณะเพิ่มเติมสำหรับผู้นำยุคใหม่ ได้แก่

• มีวิสัยทัศน์  คือ มองการณ์ไกล 
• เป็นตัวของตัวเอง เข้มแข็ง กล้านำการเปลี่ยนแปลง 
• มีความรู้เศรษฐศาสตร์  เรื่องเศรษฐกิจเป็นเรื่องสำคัญในยุคใหม่ 
• มีสิ่งที่สังคมต้องการ  สังคมไทยตอนนี้สิ่งที่ต้องมีคือ ความซื่อสัตย์สุจริต 
• เป็นคนดีมีคุณธรรม
• เป็นนักเรียนรู้และพัฒนาตนเองอยู่เสมอ

ขอขอบพระคุณท่าน มา ณ โอกาสนี้อีกครั้งครับ  นิสิตที่เข้าฟังโชคดีมาก  ผมเองก็จะนำเอาความรู้เหล่านี้ ไปเผยแพร่ต่อไปครับ