ใช้ KM ทำงาน

วันที่ ๒๒ พฤศจิกายน ๒๕๖๐ ในชั้นเรียนรายวิชา ๐๐๓๖๐๐๖ ภาวะผู้นำ ประจำภาคเรียนที่ ๑-๒๕๖๐ เป็นการทำกิจกรรม AAR หลังจากที่นิสิตได้ลงพื้นที่ทำโครงการแก้ปัญหาเสร็จสิ้นลงไป  ช่วงท้ายของชั้นเรียน ได้มอบหมายงานและวิธีการเขียนรายงานผลการประเมินโครงการ (อ่านได้ ที่นี่ ) ส่วนบันทึกนี้จะพานิสิตเรียนรู้เรื่องกระบวนการ AAR และนำเอาผลการทำ AAR ของเรามาเก็บไว้แลกเปลี่ยนกัน คุณพีธากร ศรีบุตรวงษ์ เขียนบันทึกเรื่อง After Action Review ไว้ใน gotoknow.org ได้ดีมาก (อ่าน ที่นี่ ) นิสิตที่ไม่เคยรู้จัก AAR ควรอ่านและสืบค้นเพิ่มเติม แล้วนำมาทดลองใช้ในการทำงานในโครงการต่าง ๆ ตั้งแต่เป็นนิสิต เพราะขณะนี้ AAR ถือเป็นเครื่องมือเรียนรู้มาตรฐานที่ทุกการทำงานเป็นทีมต้องนำมาใช้ ผมนำเอาภาพที่ท่านเผยแพร่มาวาดใหม่ และตีความในแบบที่ตนเองเข้าใจ เผื่อใครผู้อ่านจะนำไปใช้ก็เชิญตามสบายเถิด... กองทัพสหรัฐอเมริกาเป็นหนึ่งในไม่กี่หน่วยงานที่ริเริ่มและนำเอาระบบการสะท้อนการเรียนรู้ (Reflection) และการทบทวนหลังการลงมือทำ (Review) มาใช้อย่างเป็นระบบ  การทบทวนหลังปฏิบติการ หรือ After Action Review หรือ AAR เป็นหนึ่งในเครื่องม

ในปีการศึกษาที่แล้วได้นำเสนอทฤษฎีเกี่ยวกับการเขียนรายงานผลการประเมินโครงการไว้ ที่นี่   บันทึกนี้จะลองนำเอาทฤษฎีและหลักการเหล่านั้น มาขยายความและกำหนดเป็นแนวปฏิบัติสำหรับให้นิสิตไปลองเขียนรายงานผลการดำเนินโครงการของกลุ่มตนเอง ซึ่งได้ทำสำเร็จเสร็จสิ้นไปแล้วทุกกลุ่ม ... การเขียนรายงานการประเมินผลโครงการที่กำหนดให้นิสิตทุกกลุ่มเรียนต้องทำและนำมาส่ง สำหรับ ๒๕ คะแนน ที่กำหนดไว้ในแผนการเรียนรู้ (มคอ.๓) คือ การรายงานผลการประเมินโครงการเมื่อโครงการสิ้นสุดแล้วเท่านั้น การประเมินเมื่อโครงการสิ้นสุด (Pay-off Evaluation) เป็นการประเมินเพื่อผลรวมสรุป (Summative Evaluation) หลังจากการดำเนินโครงการเสร็จสิ้นแล้ว เป็นการประเมินความสำเร็จของโครงการตามตัวชี้วัดหรือวัตถุประสงค์ที่ตั้งไว้ เช่น การประเมินผลผลิต (output) ผลลัพธ์ (Outcome) ผลกระทบ (Impact) หรือ ผลพลอยได้ (by-product) อันเป็นผลมาจากโครงการ รูปแบบการเขียนรายงานผลการประเมินโครงการ รูปแบบการเขียนรายงานผลการประเมินโครงการของแต่ละหน่วยงานหรือองค์กรจะแตกต่างกันไป และแตกต่างกันไปตามแต่ละประเภทของโครงการด้วย รูปแบบที่จะกำหนดให้นิสิตได้ฝึกเขียน

บันทึก (๑) "มองเด็ก" การ "มองเด็ก" ในกระบวนการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ เป็นการระดมปัญหา ขั้นตอนต่อมาเราเรียกว่า "มองครู" เพื่อให้ครูหันกลับมามองที่ตนเอง ระลึกถึงความสำเร็จและได้ภาคภูมิใจในตัวท่านเอง ก่อนจะแลกเปลี่ยนแบ่งปันกันด้วยกิจกรรมเรื่องเล่าเร้าพลัง (story telling) และร่วมกันระดมสมองหาแนวทางแก้ไขปัญหา และปิดท้ายด้วยการนำเสนอต่อเพื่อนครูในช่วง Show & Share ด้วยกิจกรรมตลาดนัดความรู้ สุนทรียสนทนา (Dialogue) หัวใจของการเรียนรู้ในวง PLC คือการฟัง และต้องเป็นการฟังอย่างลึกซึ้ง (deep listening) ซึ่งหากจะคุยและฝึกกันเรื่องนี้ต้องใช้กระบวนวิธีทางจิตตปัญญาศึกษามาใช้ (ผมเคยถอดบทเรียนไว้ ที่นี่ ) การนำมาใช้เบื้องต้นที่สุดคือ ทำให้คุณครูทุกท่านหันมาอยู่กับตนเองด้วยการนั่งหลับตาพาใจให้สงบ ตามแต่ท่านจะถนัด อาจเป็นลมหายใจ ท้องพองยุบ บริกรรมพุทโธ ฯลฯ สัก ๒ นาที จากนั้นใช้คำพูดพาแต่ละท่านระลึกย้อนไปค้นหาความสำเร็จและความภาคภูมิใจในชีวิตความเป็นครู  พาให้เลือกประสบการณ์ที่สำเร็จหรือแนวปฏิบัติที่ดีที่อยากจะเล่าแบ่งปันบอกต่อ แล้วค่อย ๆ ลืมตาขึ้น และเริ่มการสนทนากัน โด

วันที่ ๑๑ พฤศจิกายน ๒๕๖๐ CADL ไปช่วยท่าน ศน.กัญญารัตน์ ทำ PLC ครูภาษาอังกฤษสังกัด อบจ. ขอนแก่น ประมาณ ๘๐ ท่าน วัตถุประสงค์สำคัญที่ท่านอย่างให้สำเร็จคือ จัดกระบวนให้ครูได้แลกเปลี่ยนประสบการณ์ ระดมปัญหา และหาทางแก้ไขร่วมกัน หลังจาก PLC ปิดวง ผม AAR ว่าสิ่งที่เราคาดหวังน่าจะสำเร็จดีไม่มากก็ไม่น้อย  เพราะขณะที่ผมกำลังสรุปบันทึกการเรียนรู้ของตนเองย้อนหลังนี้  ท่าน ศน.กัญญารัตน์ และคุณครูสมัครใจหลายท่าน กำลังรวมพลังกันทำเวที PLC เรียนรู้วิธีการจัดการเรียนการสอนแบบ  NET-based Learning (ผมตั้งชื่อเอง ย่อมาจาก National English Test-based Learning) กระบวนการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ เราออกแบบกระบวนการเป็น ๔ ขั้นตอน (ดังรูป) ได้แก่ BAR มองเด็ก มองครู และ AAR โดยทุกขั้นตอนแทรกด้วยการสะท้อน (Reflection) และการแบ่งปันแลกเปลี่ยนทั้งจากเพื่อนครูและผู้รู้ ในที่นี้คือ ศน.กัญญารัตน์ และ อาจารย์สาวิตรี ผู้เชี่ยวชาญจาก โรงเรียนศรีกระนวน วิทยาคม BAR อาจารย์ส่วนใหญ่คาดหวังตรงกัน มารวมกันวันนี้เพื่อแลกเปลี่ยนเรียนรู้และหาวิธีจัดการเรียนการสอนภาษาอังกฤษ สิ่งที่อยากได้คือ แนวทางที่ชัดเจนในการสอนวิชาภาษาอัง