ใช้ KM ทำงาน

วันที่ ๒๕-๒๖ มีนาคม ๒๕๖๐ ผมมีโอกาสได้สังเกตการณ์อยู่ตลอดงาน "ค่ายพัฒนาจิต รู้จักเป้าหมายชีวิตตนเอง" ที่นิสิตชมรมต้นกล้าพันธุ์ดี เป็นทีมวิทยากรกระบวนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ให้กับนักเรียนในโครงการ English Access Program จำนวน ๕๖ คน คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์  สิ่งที่ผมเห็นคือ ชมรมต้นกล้าพันธุ์ดีได้ปรับเปลี่ยนวิธีและวิถีของกิจกรรมพัฒนานิสิตไปอีกขั้นสำคัญ  ค่ายนี้ไม่ใช่ "ค่ายสร้าง" ไม่ใช่ "ค่ายสัน" (สันทนาการ) ไม่ใช่"ค่ายสอน" และไม่ใช่ "ค่ายเสริมแรง" (ปลุกพลัง) แต่เป็น "ค่ายเรียนรู้" ผมเห็นผลลัพธ์การเรียนรู้จากค่ายชัดเจนทั้งน้องนักเรียนและพี่นิสิต เป้าหมายที่ได้รับมอบจากโครงการคือ อยากให้น้องนักเรียน "รู้จักตนเอง" และ "รู้จักกันเอง" ตารางกิจกรรมที่นิสิตออกแบบขึ้นแสดงดังตารางด้านล่าง กระบวนการของชมรมต้นกล้าฯ  เชื่อมโยงต่อเนื่องกันดีมาก ๆ เริ่มตั้งแต่ ละลายพฤติกรรม -> ชวนคุยเรื่องความฝัน -> ทำให้รู้จักตนเองด้วยกิจกรรมสัตว์สี่ทิศ -> กิจรรมฐานการเรียนรู้ "ฐานคิดสู่ความฝัน" ได้แก่ ฐานเป้าหม

วันที่ ๒๒ มีนาคม ๒๕๖๐ ที่ผ่านมา มีการประชุมอาจารย์ผู้ประสานงานรายวิชา ๐๐๓๕๐๐๑ หนึ่งหลักสูตรหนึ่งชุมชน  มีประเด็นแจ้งเพื่อทราบและพิจารณาเกี่ยวกับโครงการมหกรรมนำเสนอผลงานและผลการเรียนรู้รายวิชาศึกษาทั่วไป ประจำภาคเรียนที่ ๒-๒๕๕๙ ที่จะจัดขึ้นในวันที่ ๒๓ เมษายน ๒๕๖๐ นี้  เพื่อให้เข้าใจร่วมกัน จึงขอใช้บันทึกนี้สื่อสารไปยังอาจารย์และนิสิต อีกช่องทางหนึ่ง ข้อมูลเบื้องต้นในการจัดโครงการ ชื่อโครงการ "มหกรรมนำเสนอผลงานและผลการเรียนรู้ รายวิชา ๐๐๓๕๐๐๑ หนึ่งหลักสูตรหนึ่งชุมชน ประจำภาคการศึกษาที่ ๒/๒๕๕๙  งานมหกรรมฯ จะจัดขึ้นวันที่ ๒๓ เมษายน ๒๕๖๐ ณ อาคารพลศึกษา มหาวิทยาลัยมหาสารคาม พื้นที่ขามเรียง (ม.ใหม่)  โดยกำหนดให้นิสิตมาจัดเตรียมนิทรรศการก่อนในวันที่ ๒๒  กลุ่มเป้าหมายเป็นนิสิตที่ลงทะเบียนเรียนรายวิชา ๐๐๓๕๐๐๑ หนึ่งหลักสูตรหนึ่งชุมชน จำนวนทั้งสิ้น ๗,๔๓๓ คน จาก ๑๒ คณะ ๒ วิทยาลัย ๖๒ หลักสูตร ๖๗ กลุ่มการเรียน  รูปแบบการนำเสนอผลงาน ผลงานที่กำหนดให้นำเสนอในงานมหากรรมฯ นี้มี ๒ ลักษณะ ได้แก่ ๑) การประกวดผลงานดีเด่นจากคณะ-วิทยาลัย และ ๒) ผลงานของนิสิตจากทุกกลุ่มการเรียน  โดยกำหนดรูปแบบ

ช่วงเดือนกุมภาพันธ์ ๒๕๖๐ ที่ผ่านมา มีผู้เข้าไปศึกษาคลิปวีดีโอเกี่ยวกับ "พุทธวิทยาศาสตร์" ที่ผมเคยโพสท์ไว้ ซึ่งเหตุที่โพสท์ไว้ในคราวนั้นเพราะกลัวซีดีเรื่อง "พระสัพพัญญูรู้แจ้งโลก" ของมูลนิธิพัฒนาจิต ที่ได้รับมาจะหายไป (ซีดีนั้นหายไปแล้วจริง) ผู้เข้าชม มีความเห็นมากมาย บางท่านนับถือศาสนาคริสต์ หลายท่านนับถือศาสนาพุทธ บางท่านก็ถือลัทธิวิทยาศาสตร์วัตถุ  การถกเถียงเหล่านั้นทำให้ผมนึกหน้างานที่กำลังทำในวันนี้เรื่องการประเมินคุณธรรมจริยธรรม  ผมไม่มีความเห็นเกี่ยวกับคลิปวีดีโอ แต่อยากตั้งประเด็นให้ทุกคน แยกคำ ๓ คำออกจากกัน แล้วศึกษาแต่ละคำดังต่อไปนี้ให้เข้าใจ คือ  "การคิด" "การรู้" และ "การเห็น"  ผมเข้าใจว่า  การเข้าใจด้วย "การคิด" จะมีคำอธิบายทุกเรื่อง  การเข้าใจด้วย "การรู้" บางเรื่องไม่สามารถอธิบาย สิ่งใดที่ต้องเข้าใจด้วย "การเห็น" จะไม่สามารถอธิบายได้  เพราะเพียงแค่เริ่มจะอธิบาย ก็กลายเป็น "บัญญัติ" หรือ "สัทธรรมปฏิรูป" ไปทันที  คงด้วยเหตุนี้ พระพุทธเจ้าท่านถึงทรงสอนเรื่อ

ตามที่ได้ "ฟ่าวประกาศ" ไปว่า สำนักศึกษาทั่วไป ได้รับมอบหมายจากมหาวิทยาลัย ให้เป็นเจ้าภาพในการพัฒนาอาจารย์เรื่องการเรียนการสอน ในที่นี้หมายถึงเทคนิคและวิธีการสอนของอาจารย์ ซึ่งขณะนี้ทุกมหาวิทยาลัยให้ความสำคัญมาก จนแทบจะเหมือนแข่งขันมากกว่าร่วุมมือด้วยซ้ำไป  ที่แน่ ๆ คือถ้ามหาวิทยาลัยใดไม่ "ปรับวิธีเรียนเปลี่ยนวิธีสอน" คงต้องตกขบวนรถไฟในไม่ช้าครับ เพื่อจะสื่อสารกับอาจารย์มหาวิทยาลัยที่เข้าร่วมโครงการพัฒนาอาจารย์ทุกท่าน จึงขอตั้งกลุ่ม LINE ชื่อ "อาจารย์ มมส." ขึ้น (หากอาจารย์ท่านใดยังไม่ได้เป็นสมาชิก เชิญคลิก ที่นี่ ครับ)  และเริ่มบันทึกกิจกรรมและการเรียนรู้ไว้ในบันทึกชุด "ปรับวิธีเรียน เปลี่ยนวิธีสอน" โดยจะว่ากันเฉพาะเรื่องการพัฒนาการเรียนการสอนระดับมหาวิทยาลัยเท่านั้น ขณะนี้มหาวิทยาลัยชั้นนำทั่วโลกได้ลดและเลิกวิธีการสอนแบบบรรยายบอกความรู้หรือที่เราเรียก Lecture ไปหมดแล้ว ผมขออ้างอิงเรื่องนี้จากบทสนทนาระหว่างอาจารย์ปริญญา เทวานฤมิตรกุล (ม.ธรรมศาสตร์) กับ ศาสตราจารย์เบอร์นาร์ด แทน ( Bernard C.Y. Tan) รองอธิการบดีฝ่ายอาจารย์และการศึกษาของมหาวิทยา

ผมเขียนความคิดรวบยอดเป็นนโยบายและแนวทางดำเนินงานของโครงการนิสิต LA (Lecturer Assistant) หรือนิสิตผู้ช่วยอาจารย์ ให้คุณภาณุพงศ์ คงสวัสดิ์ บุคลากรสำนักศึกษาทั่วไป นำไปปฏิบัติ ไว้ ที่นี่   และเขียนระบบและกลไกในการคัดเลือก รับสมัคร และพัฒนานิสิต LA ไว้ ทีนี่  ถึงวันนี้โครงการดำเนินมาอย่างต่อเนื่องเป็นภาคเรียนที่ ๔  แล้ว  วันนี้ได้อ่านรายงานการประชุมแลกเปลี่ยนเรียนรู้ของนิสิต LA ที่คุณภาณุพงศ์ส่งมาให้อ่าน  เกิดแรงบันดาลใจที่จะเขียนรายงานและแลกเปลี่ยนไปยังอาจารย์ผู้สอนรายวิชาศึกษาทั่วไป หรือผู้สนใจ เป็นประเด็น ๆ ดังต่อไปนี้ หน้าที่หลักของนิสิต LA ที่กำหนดมี ๕ ประการคือ ๑) ช่วยตรวจสอบการเขัาเรียน (เช็คชื่อ) ๒) ช่วยกรอกคะแนน ๓) ช่วยเตรียมความพร้อมอุปกรณ์สื่อโสตทัศนูปกรณ์ก่อนเข้าสอน ๔) ช่วยปิดอุปกรณ์สื่อโสตทัศนูปกรณ์ ไฟฟ้า และแอร์ กรณีห้องเรียนไม่ได้ใช้  ๕) งานอื่นๆ ที่อาจารย์มอบหมายนอกเหนือจาก ๔ ข้อนี้ ผลการประชุมแลกเปลี่ยนเรียนรู้ (KM) ของกลุ่มนิสิต LA จำนวน ๑๘ คน ซึ่งรับผิดชอบปฏิบัติงานจำวน ๙๗ กลุ่มการเรียน  พบว่า การเข้าปฏิบัติงานในชั้นเรียนจริง นิสิต LA ได้เข้าปฏิบัติงานในห้องเรี

วันที่ ๑๑ มีนาคม ๒๕๖๐ ผมไปเข้าร่วมอบรมที่จังหวัดขอนแก่น ในงาน การวิจัยเพื่อพัฒนาการเรียนการสอนครั้งที่ ๓ (The third Scholarship of Teaching and Learning)  เรื่อง "การเปลี่ยนแปลงสู่มหาวิทยาลัย ๔.๐" หรือ "Transformation towards University 4.0"  (ผู้สนใจคลิกที่เว็บไซต์ของโครงการได้ ที่นี่  ผู้จัดงานได้แชร์ ppt ที่ใช้ทั้งหมดไว้แล้ว และบอกว่าจะทำการตัดต่อวิดีโอบรรยายตามมา) ผมประทับใจการบรรยายพิเศษของ รองศาสตราจารย์ นพ. โศภณ  นภาธร (คลิกดูประวัติท่าน ที่นี่ ) ผู้ช่วยรัฐมนตรีกระทรวงศึกษาธิการมาก จึงนำมาถอดความรู้ไว้อีกครั้ง หวังให้เป็นประโยชน์กับผู้อ่าน โดยเฉพาะอาจารย์มหาวิทยาลัย ซึ่งควรต้องได้รับทราบทั่วกัน ท่านใดไม่ชอบอ่าน ดูคลิปท่านบรรยายได้เลยครับ  และสามารถคลิกดาวน์โหลดสไลด์ที่บรรยายได้ ที่นี่ ครับ มหาวิทยาลัย ๔.๐ เป็นแนวคิดของการเปลี่ยนแปลง ที่คิดขึ้นให้สอดคล้องกับ ประเทศไทย ๔.๐ ซึ่งประเทศไทย ๔.๐ เอง เราก็คิดขึ้นให้สอดคล้องกับการพัฒนาด้านเศรษฐกิจและการปฏิวัติอุตสาหกรรม มีที่มาจาก World Economic Forum  โดย Professor Klaus Schwab บอกว่า การปฏิวัติอุตสาหกรรม

วันที่ ๑๑ มีนาคม ๒๕๖๐ ในงาน SOTL#3 ช่วงบ่าย มีการบรรยายเรื่อง "เปิดมุมมองการสร้างกำลังคนเพื่อสร้างความเข้มแข็ง" โดย คุณพันธ์เพิ่มศักดิ์ อารุณี ผู็อำนวยการกลุ่มนโยบายการพัฒนาทรัพยากรบุคคลอุดมศึกษา สำนักคณะกรรมการการอุดมศึกษา  ผมจับประเด็นสดๆ  ขณะ นั่งฟัง มาฝากท่านนักเรียนรู้ทุกท่านครับ คลิกดูวีดีโอเฟสไลฟ์ มหาวิทยาลัยที่ สกอ. ดูแลอยู่ มีจำนวน ๑๕๖ มหาวิทยาลัย  อีก ๑ สถาบันกำลังจะเป็นมหาวิทยาลัย  ผลงานการสร้างองค์ความรู้ส่วนใหญ่ในปัจจุบันมาจากคนในมหาวิทยาลัย อีก ๑๕ หรือ ๒๐ ปีข้างหน้า รัฐบาลจะทุ่มเงินไปที่ภาคเอกชน แต่ในปีสองปีนี้  ช่วง ๕ ปีที่ผ่าน มีการตีพิมพ์อยู่ประมาณ ๗๐,๐๐๐ เรื่อง ได้รับการอ้างอิงประมาณ ๓๐๐,๐๐๐ ครั้ง  งานวิจัยที่มากที่สุดคือ วิจัยเรื่องยา (medicine) รองลงมาคือด้านวิศวกรรม  เมื่อเร็ว ๆ นี้มีการจัดอันดับมหาวิทยาลัยของ IQS พบว่า สาขาการเกษตรของไทยค่อนข้างแข็งแกร่ง  ผลงานที่ว่ามาทั้งหมด  เกือบ ๘๐ เปอร์เซ็นต์ อยู่ที่มหาวิทยาลัยในกำกับ  คือ ๕๕,๐๐๐ เรื่อง เฉลี่ยต่อแห่งประมาณ ๒,๘๐๐ ร้อย ในขณะที่ มรภ. อยู่ที่ ๕๗  เอกชน ๔๗   ผลการจัดอันดับเรื่องความสามารถในการ

การบริหารโครงการและการดำเนินโครงการ เป็นทักษะ นั่นหมายถึง ไม่สามารถเรียนสำเร็จได้ด้วยการอ่านการฟัง แต่ต้องลงมือทำด้วยตนเองเท่านั้น ดังนั้น ผมจึงขอข้ามหัวข้อ "การบริหารโครงการ" เอาไว้เรียนรู้จากตัวอย่างการทำงานในลักษณะของการ "ถอดบทเรียน"   บันทึกนี้มุ่งให้นิสิต "คิดเรียน" เกี่ยวกับการประเมินผลโครงการ อันเป็นส่วนสำคัญที่สุดที่ต้องนำไปไว้ในการรายงานโครงการต่อไป ความหมายของการประเมินผลโครงการ มีผู้ให้ความหมายของ "การประเมินโครงการ" ไว้มากมาย ท่านที่สนใจ สามารถสืบค้นได้จากงานเขียนวิทยานิพนธ์หรือเล่มงานวิจัยทางศึกษาศาสตร์ ได้ไม่ยาก (เช่น คลิก ที่นี่ )  หลังจากอ่านหลาย ๆ ความหมาย  สามารถสังเคราะห์ให้ครอบคลุ่มที่สุดได้ดังนี้ ประเภทของการประเมินโครงการ มีผู้เสนอวิธีการแบ่งประเภทของการประเมินโครงการไว้หลายแบบ (สนใจสืนค้นได้ไม่ยาก หรือ คลิก ที่นี่ ) สาระสำคัญที่น่าสนใจคือ การแบ่งประเภทตามเวลาว่า ประเมินเมื่อไหร่ การประเมินในแต่ละขั้นตอนของการบริหารโครงการ แบ่งได้เป็น ๓ ประเภท ได้แก่ ๑) การประเมินก่อนดำเนินโครงการ (Preliminary Evaluation) โดยคว

วันที่ ๒๑ กุมภาพันธื  ๒๕๖๐ ชั้นเรียนรายวิชา ๐๐๓๖๐๐๖ ภาวะผู้นำ  ผศ.ดร.จินดาพร จำรัสเลิศลักษณ์  ผู้ช่วยอธิการบดี ผู้ดูแลงานประกันคุณภาพการศึกษาทั้งหมดของมหาวิทยาลัย มาบรรยายพิเศษเรื่องการเขียน การบริหาร และการประเมินโครงการ  ท่านส่งสไลด์ให้ไว้จำนวนมาก ขออภัยนิสิตที่เข้าเรียนทุกท่านที่ไม่ได้บันทึกวีดีโอการบรรยายของท่านไว้  มีเพียงเสียงบรรยาย (ฟังได้ ที่นี่ ) และ ประเด็นสำคัญ ๆ ที่ผมบันทึกมาแบ่งปันแลกเปลี่ยน ดังต่อไปนี้ครับ ประเภทของโครงการ มหาวิทยาลัยมหาสารคามได้กำหนดประเภทของโครงการพัฒนากิจกรรมนิสิต ตามที่สำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา (สกอ.) ผู้ดูแลกำกับมหาวิทยาลัยในประเทศไทยกำหนด กล่าวคือ โครงการพัฒนานิสิตออกเป็น ๕ ประเภท ได้แก่ ๑) กิจกรรมวิชการที่ส่งเสริมคุณลักษณะที่พึงประสงค์ ๒) กิจกรรมกีฬาหรือการส่งเสริมสุขภาพ ๓) กิจกรรมบำเพ็ญประโยชน์หรือรักษาสิ่งแวดล้อม ๔) กิจกรรมเสริมสร้างคุณธรรมจริยธรรม  และ ๕) กิจกรรมส่งเสริมศิลปะและวัฒนธรรม และกำหนดเป็นหลักการให้สอดคล้องตามกรอบมาตรฐานคุณวุฒิของหลักสูตร ว่า มหาวิทยาลัย/คณะ จะต้องเปิดโอกาสให้นิสิตได้ส่วนร่วมในการกำหนดแผนการจัดกิจกรรมพัฒนานิ